Diş çürüklerinin temizlenmesi ve oluşan boşluğun yapay bir dolgu malzemesi ile doldurulmasıdır.

Diş Çürüğünün Etkenleri

Bakteri plağı

Şekerli gıdalar ( Şeker,un vs.)

Kişisel etkenler ( Dişin yapısı,tükürüğün bileşimi vs.)

Zaman ( Besinlerin ağızda kalış süresi)

Teşhis ve Tanı Yöntemleri

Diş çürükleri dişin çiğneme yüzeyinde, dişlerin birbirine temas eden ara yüzlerinde veya dişlerin boyun bölgelerinde oluşabilir. Gözle görülebilen yüzeylerde oluşan kahverengilik veya oyukların tespit edilmesi kolaydır. Fakat bu belirtileri oluşturmamış çürüklerde röntgen teşhisi de gereklidir.

 
Tedavi Yöntemleri:

Kompozit Dolgu

Estetik-beyaz dolgu olarak da adlandırılır. Özel bir bağlayıcı ajan kullanılarak dişe yerleştirilen dolgu malzemesi ışık cihazıyla sertleştirilir ve cilası aynı seans yapılır.

Porselen Dolgu

Porselen dolgularda hazırlanan kaviteden ölçü alınır ve laboratuara gönderilir. Hasta bir sonraki seansa geldiğinde cilalanmış olan porselen dolgu kaviteye yapıştırılır

Amalgam Dolgu

Gümüş, kalay ve bakır alaşımının %45-50 oranında civa ile karıştırılmasıyla meydana gelir. Çürükten temizlenen kavite amalgam dolgu malzemesi ile doldurulduktan sonra, o bölgenin iki saat kullanılmaması ve 24 saat sert bir şey çiğnenmemesi önerilir.

Kanal tedavisi işlemidir. Kanal tedavisi canlı dişlerde tek seansta, canlılığını yitirmiş dişlerde de genellikle iki seansta yapılmaktadır. Dişin en dış tabakasının altında dentin tabakası yer alır. Dentin tabakasının altında dişin pulpası vardır. Bu kısımda dişin damar ve sinirleri bulunur.

Pulpa nasıl iltihaplanır?

Her insanın ağız boşluğunda bakteriler vardır. İstenmeyen şartlar oluşmadıkça zarar vermezler. Bakteriler aldığımız birçok gıda ile birleşerek ağzımızda asitlerin oluşmasını sağlarlar. Bu oluşan asitler, mineye zarar verirler ve mine tabakasında çürük oluşmasına neden olurlar. Mine de oluşan çürükler tedavi edilmezlerse, mine tabakasının altındaki dentin tabakasına geçerler. Dentin tabakası ağrı yoluyla bizi uyarmasına karşın oluşan çürük yine tedavi edilmezse bu kez mikroorganizmalar pulpaya doğru hareketlenirler. Bu sırada pulpa kendini korumak için çeşitli yolları devreye sokar. Bu yollardan biri de ağrı yolu ile bizi uyarmaktır. Ama yine dişimizi tedavi ettirmezsek bir müddet sonra mikroorganizmalar pulpa içindeki damar ve sinirleri harap ederek iltihabın oluşmasını sağlarlar. Pulpada iltihabın oluşmasının bir başka yolu da travmalardır. Dişe gelen bir darbe, kök ucundan dişin köküne giren damar ve sinirlerin kopmasına, böylece dişin canlılığını yitirmesine neden olabilirler.

Bir dişin enfekte olduğu nasıl anlaşılır?

Dişte soğuk ve sıcak yiyecek ve içeceklere karşı oluşan ağrı ve hassasiyetlerde, yemek yeme sırasında oluşan ağrılarda iltihaptan ve bir iltihap başlangıcından söz edilebilir. Çürüğün pulpaya kadar ulaştığı ama tedavi edilmeyen dişlerde, enfeksiyon kök ucundan çene kemiğine çıkar ve yüzde küçük veya büyük şişlere neden olabilir. Bu tür büyük enfeksiyonlara neden olan dişler bile kanal tedavisi yapılarak ağızda tutulabilir .

Kanal tedavisi aşamaları

Diş canlı ise lokal anestezi yapılarak diş ve çevre dokulardaki duyarlığın yok edilmesi.

Dişin Mine ve Dentin tabakalarındaki çürüklerin temizlenerek pulpaya ulaşılacak boşluğun oluşturulması.

Kök kanalı içindeki enfekte dentin tabakalarının, mikroorganizmaların yok edilmesi ve uzaklaştırılması ve kök kanallarının doldurulması.

Kanal tedavisini takiben, özellikle de canlı dişlerin tedavisinin ardından dişte birkaç gün katlanabilir bir ağrı veya dişin üzerine basıldığında ağrı oluşabilir. Bu kanal tedavisi sonrası oluşan normal bir ağrıdır. Kanal tedavisi yapılan dişin biraz korunması ile kısa sürede ortadan kalkar.

Kanal tedavisi uygulanmış bir dişin ömrü ne kadardır?

Eğer diş tekrar enfekte olmazsa ve çürümesini önleyici tedbirler alınırsa, ömür boyu bu dolgu kullanılabilir. Düzenli dişhekimi kontrollerinizde enfeksiyonun başlangıcını yakalayabilirsiniz. Ayrıca çok iyi bir ağız bakımı ile de dişin tekrar çürümesi önlenmelidir.  

0-14 yaş grubu çocukların süt ve daimi dişlerinin sağlığının korunması önemlidir. Çocukların ağız ve diş sağlığının mükemmel olması, 6 ayda 1 düzenli yapılan diş hekimi kontrolü ile sağlanabilir. Burada önemli olan bu  sorunların erken teşhisi ve tedavisidir. Çocuk hastada erken teşhis çocuğun fiziksel ve duygusal gelişimini olumlu yönde etkileyecektir.

Çocuk hastalarda ilk yapılması gereken dental işlemler ağız hijyeni kavramının öğretilmesi, diş fırçalama alışkanlığının kazanılması, yöntemlerinin öğretilmesi, sistemik ve topikal florür uygulamalarının yapılması, fissür örtücülerin uygulanmasıdır.

Florür  Uygulamaları

Koruyucu diş hekimliğinde en etkili tedavi şekli olarak kabul edilen florür tedavileri, sağlıklı bireylerde, çürüğe yatkın bireylerde, dişlerdeki hassasiyet ve erozyon tedavisinde, özel bakıma ihtiyacı olan sistemik rahatsızlığı olan bireylerde uygulanabilmektedir.

Fissür Örtücüler

Anatomik olarak azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerinde bulunan girinti ve çıkıntılar, yiyecekler için yapışıp kalabilecekleri bölgeler oluşturmaktadır. Çürükler temizlenmesi zor olan bu bölgelerden başlamaktadır. Fissür örtücüler, dişlerde bu yüzeyleri sığlaştıracak, besinlerin tutunmasını azaltacak ve fırçalanmasını kolaylaştıracak bir yüzey oluşturulmasına yardımcı olmaktadır. Klinik uygulamalar sonrasında çürük oluşumun %70-80 oranında azalma görüldüğü bilinmektedir.

Periodontoloji, dişleri çevreleyen dokular, iltihabi hastalıklar ve bunların tedavisi ile ilgilenir. Periodontitis; diş ve dişi destekleyen dokuların yıkımıyla karakterizedir. Diş eti iltihabı alveol kemiğine (çene kemiği) kadar ilerlemiştir. Periodontitisin temel nedeni bakteri plağıdır ve diş hekimi tarafından  tedavi edilebilir. Ancak genetik, çevresel ve sistematik faktörler de hastalığın oluşmasında etken olabilir. Sistemik faktörler içinde diabet, kalp damar hastalıkları, epilepsi, down sendromu, AIDS, kan hastalıkları sayılabilir.

Toplumda yaygın olarak rastlanan periodontal hastalıkların ilk belirtisi diş etinde kanamadır. Diş eti kızarık, şiş ve parlak yüzeylidir. Bu belirtilere,  ağız kokusu, diş etinde kaşınma, kanama hissi, dişlerde hassasiyet de eşlik eder. Çoğu zaman hastanın ağrı gibi bir şikayeti olmadığı için belirti vermeden ilerleyebilmektedir. 

Dişeti Hastalıklarının Nedenleri   

Genetik Faktörler; Sigara, Hormonal değişiklikler, Kötü Ağız Hijyeni, İlaç kullanımı,Diabet, Kötü Yapılmış Kuron ve Köprüler, Kötü Beslenme  

Dişeti Hastalığının Belirtileri; Dişlerde kaşıntı ve rahatsızlık hissi, Dişeti cebinden iltihap gelmesi, Dişetlerinde çekilmeler, dişlerde sallanmalar, Diş ve dişeti kenarında siyah alanlar, Ağız kokusu ve ağızda kötü tat, Dişetlerinde yanma, kızarıklık, şişlik, Stres ve diş gıcırdatma.

Dişetleriniz Kanıyor Mu?

Dişetleriniz kanıyorsa dişetinde enfeksiyon olabilir veya dişetleri iltihaplanma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Dişlerinizi fırçalamaya devam edin ve diş hekiminize başvurun. Diş eti hastalıklarının ilk ve en önemli belirtisi dişeti kanamasıdır. Sağlıklı dişeti kanamaz. 

Dişeti Hastalığında Uygunlanan Tedavi Yöntemleri:

Profesyonel Diştaşı Temizliği; Diş ve dişeti kenarında oluşan diştaşları ve zararlı dokular uzaklaştırılır. Ağızda sürekli diştaşı meydana geliyorsa düzenli olarak (6 ayda bir) diştaşı temizliği yapılması gerekir.

Küretaj(Kök Yüzeyi Düzleştirme); Diş taşları ve zararlı dokular diş eti cebini ve kök yüzeyini kaplamışsa uygulanır. Diş kök yüzeyindeki diştaşları ve zararlı dokular  küret veya lazerle uzaklaştırılır ve dişetinin kök yüzeyini sıkıca sarması sağlanır.

Flap Operasyonu; Kök yüzeyindeki taşlar ve zararlı dokular küretajla yeterince uzaklaştırılamayacaksa o bölge cerrahi olarak açılır. Zararlı dokular ve gerekiyorsa dişetinin bir kısmı çıkartılır. Açılan bölgede kemik kaybı çok fazla ise işlem sırasında yapay kemik grefti veya hastadan alınan kemik dokuları konulabilir.

Dişeti hastalıklarının erken safhalardaki tedavisinin genellikle diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmesidir. Bu aşamalarda dişlerin etrafındaki ceplerden bakteri birikintileri ve diş  taşları uzaklaştırılır ve kök yüzeyleri düzleştirilir. Bu işlemlerle iltihaba neden olan bakteriler ve toksin maddeler ağızdan uzaklaştırılır. Dişeti hastalıklarının erken safhalarında uygulanan bu işlemler genellikle yüz güldürücü sonuçlar için yeterli olmaktadır. 

Daha ilerlemiş vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahalenin amacı; derin ceplerdeki diş taşlarını ve hastalıklı dokuları ortamda uzaklaştırarak iyileşmenin olabilmesi için kök yüzeylerini düzleştirmek ve dişetlerine kolay temizlenebilmesi için şekil vermektir. Tedavilerden sonra periodontal hastalar periyodik olarak görülmelidir. Periodontal tedavi ile elde edilen olumlu sonuçları korumanın tek yolu dişlerin fırçalanması, diş ipi ve bakteri birikintilerini ortamdan uzaklaştıran kimyasal ajanların düzenli olarak kullanılmasıdır ve en önemlisi diş hekiminin önerdiği aralıklarla kontrolünüzü yaptırmaktır.

Sağlıklı Dişetleriniz İçin Dikkat Etmeniz Gerekenler

Her gün dişlerinizi doğru şekilde fırçalayın ve diş ipi kullanın, Dengeli beslenin, boş kalorilerden ve çok yapışkan gıdalardan kaçının, 

Kendi kendinizi muayene etmeyi öğrenin ve rutin olarak bunu yapın. Böylece herhangi bir ağız içi veya dişsel değişikliğin ilk sinyallerini yakalayabilirsiniz, Senede en az iki kere diş hekimine gelerek kontrol ve diş taşı temizliği yaptırın.

Periodontal tedavi, erken teşhis ile gerekli müdahaleler yapıldığında sonuçları kesin ve hasta memnuniyetinin en yüksek oranda olduğu dişhekimliği hizmetidir. Unutulmamalıdır ki periodontal olarak sağlıklı olmayan dişlere kaplama, köprü gibi hiçbir restoratif tedavi uygulanmamalıdır.